1 The Lord hates people who use dishonest scales. He is happy with honest weights.
2 People who are proud will soon be disgraced. It is wiser to be modest.
3 If you are good, you are guided by honesty. People who can't be trusted are destroyed by their own dishonesty.
4 Riches will do you no good on the day you face death, but honesty can save your life.
5 Honesty makes a good person's life easier, but the wicked will cause their own downfall.
6 Righteousness rescues those who are honest, but those who can't be trusted are trapped by their own greed.
7 When the wicked die, their hope dies with them. Confidence placed in riches comes to nothing.
8 The righteous are protected from trouble; it comes to the wicked instead.
9 You can be ruined by the talk of godless people, but the wisdom of the righteous can save you.
10 A city is happy when honest people have good fortune, and there are joyful shouts when the wicked die.
11 A city becomes great when the righteous give it their blessing; but a city is brought to ruin by the words of the wicked.
12 It is foolish to speak scornfully of others. If you are smart, you will keep quiet.
13 No one who gossips can be trusted with a secret, but you can put confidence in someone who is trustworthy.
14 A nation will fall if it has no guidance. Many advisers mean security.
15 If you promise to pay a stranger's debt, you will regret it. You are better off if you don't get involved.
16 A gracious woman is respected, but a woman without virtue is a disgrace.
Lazy people will never have money, but aggressive people will get rich.
17 You do yourself a favor when you are kind. If you are cruel, you only hurt yourself.
18 Wicked people do not really gain anything, but if you do what is right, you are certain to be rewarded.
19 Anyone who is determined to do right will live, but anyone who insists on doing wrong will die.
20 The Lord hates evil-minded people, but loves those who do right.
21 You can be sure that evil people will be punished, but the righteous will escape.
22 Beauty in a woman without good judgment is like a gold ring in a pig's snout.
23 What good people want always results in good; when the wicked get what they want, everyone is angry.
24 Some people spend their money freely and still grow richer. Others are cautious, and yet grow poorer.
25 Be generous, and you will be prosperous. Help others, and you will be helped.
26 People curse someone who hoards grain, waiting for a higher price, but they praise the one who puts it up for sale.
27 If your goals are good, you will be respected, but if you are looking for trouble, that is what you will get.
28 Those who depend on their wealth will fall like the leaves of autumn, but the righteous will prosper like the leaves of summer.
29 Those who bring trouble on their families will have nothing at the end.
Foolish people will always be servants to the wise.
30 Righteousness gives life, but violence takes it away.
31 Those who are good are rewarded here on earth, so you can be sure that wicked and sinful people will be punished.
1 Waga fałszywa budzi odrazę Pana,
podobają Mu się odważniki pełne.
2 Przyszła pycha, przyjdzie też hańba,
mądrość jest z pokornymi.
3 Uczciwość prowadzi prawych,
przewrotność zniszczy wiarołomnych.
4 Na nic się zdadzą bogactwa w dzień gniewu,
sprawiedliwość ratuje od śmierci.
5 Sprawiedliwość nieskazitelnego prostuje mu drogę,
niegodziwy upadnie przez swoją nikczemność.
6 Sprawiedliwość prawych ratuje ich,
żądza wiarołomnych łapie ich w sidła.
7 Gdy umiera niegodziwy człowiek, ginie jego nadzieja
i ginie nadzieja na bogactwa.
8 Sprawiedliwy zostaje uratowany z niedoli,
niegodziwy zajmie jego miejsce.
9 Usta bezbożnego niszczą bliźniego,
wiedza sprawiedliwych ratuje ich.
10 Gdy powodzi się sprawiedliwym, cieszy się miasto,
gdy giną niegodziwi, rozlegają się okrzyki radości.
11 Dzięki błogosławieństwu prawych podnosi się miasto,
usta niegodziwych je burzą.
12 Kto gardzi bliźnim, jest pozbawiony rozsądku,
człowiek rozumny milczy.
13 Kto chodzi i obmawia – wyjawia sekrety,
człowiek zaufany dochowuje tajemnicy.
14 Gdy nie ma dobrego przywództwa, lud upada,
gdy wielu doradców – doświadcza wybawienia.
15 Szkodzi sobie ten, kto ręczy za obcego,
kto unika poręki, jest bezpieczny.
16 Kobieta pełna wdzięku dostąpi zaszczytu,
budzący respekt osiągną bogactwa.
17 Kto wyświadcza dobro swojej duszy, jest człowiekiem dobrym,
kto niszczy swoje ciało, jest okrutny.
18 Niegodziwy osiąga pozorne zyski,
kto sieje sprawiedliwość, otrzyma prawdziwą zapłatę.
19 Tak sprawiedliwość prowadzi do życia,
a podążanie za złem – do śmierci.
20 Pan czuje odrazę do serc przewrotnych,
podoba Mu się droga nieskazitelnych.
21 Z całą pewnością zły nie uniknie kary,
potomstwo sprawiedliwych ocaleje.
22 Jak złoty kolczyk w ryju świni,
tak piękna kobieta bez rozsądku.
23 Sprawiedliwi pragną tylko dobra,
nadzieją niegodziwych jest gniew.
24 Bywa, że jeden rozdaje, a jeszcze mu przybywa,
inny zaś nadmiernie oszczędza, a popada w ubóstwo.
25 Człowiek życzliwy zostanie nasycony,
kto nie skąpi wody, temu jej nie zabraknie.
26 Ludzie przeklinają tego, kto przetrzymuje zboże,
błogosławią temu, kto je sprzedaje.
27 Kto usilnie szuka dobra, szuka życzliwości,
kto dąży do zła, ten go doświadczy.
28 Kto ufa swoim bogactwom, upadnie,
sprawiedliwi rozwiną się jak zielone liście.
29 Kto sieje zamęt w swoim domu, odziedziczy wiatr,
głupiec będzie sługą mądrego.
30 Owocem sprawiedliwego jest drzewo życia,
kto zjednuje dusze, jest mądry.
31 Jeśli sprawiedliwy otrzymuje zapłatę na ziemi,
to tym bardziej niegodziwy i grzesznik.