1 Łagodna odpowiedź uśmierza wściekłość,
ostre słowo wywołuje gniew.
2 Język mądrych pogłębia wiedzę,
z ust głupców wypływa głupota.
3 Oczy Pana widzą wszystko,
przyglądają się złym i dobrym.
4 Uzdrawiający język jest drzewem życia,
przewrotny niszczy ducha.
5 Głupiec gardzi karceniem ojca,
roztropny przyjmuje jego napomnienie.
6 Dom sprawiedliwego obfituje w dobra,
zyski niegodziwego sprawiają kłopot.
7 Wargi mądrych rozpowszechniają wiedzę
– inaczej niż umysł głupców.
8 Ofiara niegodziwych jest wstrętna dla Pana,
modlitwa prawych jest Mu miła.
9 Droga niegodziwego jest wstrętna dla Pana,
On kocha tego, kto postępuje sprawiedliwie.
10 Karność jest dotkliwa dla tego, kto schodzi z drogi,
kto nienawidzi napomnienia – umrze.
11 Szeol i Zagłada znajdują się przed Panem,
tym bardziej serca ludzi.
12 Szyderca nie lubi, gdy się go upomina,
do mądrych nie chodzi.
13 Radosne serce rozpogadza twarz,
gdy serce cierpi, duch jest przygnębiony.
14 Serce rozumnego poszukuje wiedzy,
usta głupców karmią się głupotą.
15 Dla uciskanego każdy dzień jest ciężki,
zadowolone serce ma nieustanną ucztę.
16 Lepiej mieć niewiele, bojąc się Pana,
niż wielki skarb i niepokój.
17 Lepszy jest posiłek z jarzyn, tam gdzie miłość,
niż tłusty wół, gdzie nienawiść.
18 Człowiek porywczy wszczyna kłótnię,
cierpliwy łagodzi spór.
19 Droga leniwego jest jak żywopłot z cierni,
ścieżka prawych jest równa.
20 Mądry syn sprawia radość ojcu,
człowiek głupi gardzi swoją matką.
21 Głupota jest radością dla pozbawionego rozumu,
człowiek roztropny chodzi drogą prostą.
22 Plany upadają, gdy brak rady,
gdy wielu doradców, to się powiodą.
23 Radość sprawia człowiekowi jego odpowiedź
– jak dobre jest słowo we właściwym czasie!
24 Droga życia, która wiedzie ku górze, jest dla roztropnego,
by uniknął Szeolu, który jest w dole.
25 Pan zniszczy dom pyszałków,
umocni posiadłość wdowy.
26 Zamysły złego są wstrętne dla Pana,
słowa niewinnych – przyjemnością.
27 Żądny zysku ściąga na swój dom nieszczęście,
kto nienawidzi przekupstwa, będzie żył.
28 Serce sprawiedliwego rozważa odpowiedź,
z ust niegodziwych wylewa się zło.
29 Pan jest daleki od niegodziwych,
modlitwę sprawiedliwych wysłuchuje.
30 Jasne spojrzenie rozwesela serce,
dobra wiadomość wzmacnia kości.
31 Ucho, które słucha napomnień życiowych,
pozostaje pośród mądrych.
32 Kto odrzuca karcenie, gardzi samym sobą,
kto słucha napomnień, nabywa rozumu.
33 Bojaźń Pana jest szkołą mądrości,
pokora poprzedza chwałę.