Złoty posąg Nebukadnessara
1 Król Nebukadnessar sporządził złoty posąg wysokości sześćdziesięciu łokci i szerokości sześciu łokci. Postawił go na równinie Dura w prowincji babilońskiej. 2 Potem król Nebukadnessar posłał po satrapów, namiestników, rządców, radców, skarbników, sędziów, prawników i wszystkich zarządców prowincji, aby przybyli na poświęcenie posągu, który wzniósł sam król Nebukadnessar. 3 Zebrali się więc satrapowie, namiestnicy, rządcy, radcy, skarbnicy, sędziowie, prawnicy i wszyscy zarządcy prowincji na poświęcenie posągu wzniesionego przez króla Nebukadnessara i stanęli przed posągiem, który wzniósł on sam. 4 Wówczas herold donośnym głosem obwieścił: Rozkazuję wam, narody, plemiona i języki, 5 abyście w chwili, gdy usłyszycie dźwięk rogu, fletu, lutni, harfy, psalterium, dud i wszelkiego rodzaju instrumentów muzycznych, upadli i oddali pokłon złotemu posągowi, który wzniósł król Nebukadnessar. 6 Kto by jednak nie upadł i nie oddał pokłonu, to zostanie niezwłocznie wrzucony do rozpalonego pieca. 7 Gdy więc wszystkie ludy usłyszały dźwięk rogu, fletu, lutni, harfy, psalterium, dud i wszelkiego rodzaju instrumentów muzycznych, wówczas wszystkie narody, ludy i języki padły, oddając pokłon złotemu posągowi, który wzniósł król Nebukadnessar.
Stanowczość przyjaciół Daniela
8 Wtedy niektórzy Chaldejczycy przyszli do króla Nebukadnessara, złośliwie oskarżając Judejczyków, 9 i powiedzieli królowi Nebukadnessarowi: O, królu, żyj wiecznie! 10 Ty, królu, zarządziłeś, aby każdy, gdy usłyszy dźwięk rogu, fletu, lutni, harfy, psalterium, dud i wszelkiego rodzaju instrumentów muzycznych, upadł i oddał pokłon złotemu posągowi. 11 Kto by zaś nie upadł i nie oddał pokłonu, miał być wrzucony do rozpalonego pieca. 12 Są tutaj jednak Judejczycy, którym powierzyłeś zarząd prowincji babilońskiej, Szadrak, Meszak i Abed-Nego, którzy nie liczą się z tobą, królu, nie służą twojemu bogu i nie oddają pokłonu złotemu posągowi, który wzniosłeś.
13 Wówczas Nebukadnessar z wściekłością i gniewem rozkazał przyprowadzić Szadraka, Meszaka i Abed-Nego. Zaprowadzono ich więc przed króla, 14 on zaś zapytał ich: Czy jest prawdą, Szadraku, Meszaku i Abed-Nego, że nie służycie moim bogom i nie oddaliście pokłonu złotemu posągowi, który wzniosłem? 15 Czy teraz jesteście gotowi, gdy usłyszycie dźwięk rogu, fletu, lutni, harfy, psalterium, dud i wszelkiego rodzaju instrumentów muzycznych, upaść i oddać pokłon posągowi, który wzniosłem? Jeżeli jednak nie oddacie pokłonu, to zostaniecie niezwłocznie wrzuceni do rozpalonego pieca. Czy jest jakiś bóg, który mógłby was wyratować z moich rąk? 16 Wtedy Szadrak, Meszak i Abed-Nego, zwracając się do króla Nebukadnessara, oświadczyli: W tej sprawie nie musimy tobie, królu, odpowiadać. 17 Jeżeli nasz Bóg, któremu służymy, jest w stanie nas wybawić z rozpalonego pieca, to może nas wybawić również z twej ręki, królu! 18 Jeżeli zaś nie, to wiedz, królu, że i tak nie będziemy służyć twemu bogu ani oddawać pokłonu złotemu posągowi, który wzniosłeś.
Kara ognia
19 Wtedy Nebukadnessar zapłonął gniewem wobec Szadraka, Meszaka i Abed-Nego, a wyraz jego twarzy się zmienił. W odpowiedzi rozkazał, aby rozpalono piec siedem razy mocniej niż to zwykle czyniono. 20 Najsilniejszym swoim wojownikom polecił związać Szadraka, Meszaka i Abed-Nego i wrzucić ich do rozpalonego pieca. 21 Ci ludzie związali ich więc w płaszczach, spodniach, czapkach i pozostałych ubraniach, i wrzucili do rozpalonego pieca. 22 Ponieważ jednak rozkaz królewski był surowy, a piec nadmiernie rozpalony, dlatego płomień ognia pochłonął ludzi, którzy wrzucili Szadraka, Meszaka i Abed-Nego. 23 Ci zaś trzej mężczyźni: Szadrak, Meszak i Abed-Nego, wpadli związani do środka rozpalonego pieca.
Cudowne ocalenie
24 Wtedy król Nebukadnessar przeląkł się, powstał pospiesznie i zapytał swoich doradców: Czy nie trzech związanych mężczyzn wrzuciliśmy do ognia? Oni zaś odpowiedzieli królowi: Istotnie, królu. 25 On odrzekł: Oto ja widzę czterech rozwiązanych mężczyzn, przechadzających się pośród ognia i nie dzieje im się nic złego, wygląd zaś czwartego podobny jest do syna bogów.
26 Wówczas Nebukadnessar zbliżył się do otworu płonącego pieca i zawołał: Szadraku, Meszaku, Abed-Nego, słudzy Najwyższego Boga, wyjdźcie i chodźcie tutaj. Wtedy Szadrak, Meszak i Abed-Nego wyszli z ognia. 27 Gdy zaś zebrali się satrapowie, namiestnicy, rządcy i doradcy królewscy, to stwierdzili, że ogień nie miał władzy nad ciałami tych mężczyzn, tak że nawet włos z ich głów nie uległ spaleniu, ich płaszcze nie zostały uszkodzone i nie było czuć od nich swądu spalenizny. 28 Wtedy Nebukadnessar powiedział: Niech będzie błogosławiony Bóg Szadraka, Meszaka i Abed-Nego, który posłał swojego anioła i uratował swoje sługi. W Nim położyli swoją ufność i nie usłuchali królewskiego dekretu, woleli bowiem wydać swoje ciała, niż służyć i oddawać pokłon innemu bogu, oprócz swojego Boga. 29 Dlatego wydaję rozkaz, aby każdy – bez względu na przynależność narodową, rodową, czy język – kto by wypowiedział bluźnierstwo przeciw Bogu Szadraka, Meszaka i Abed-Nego, został posiekany na kawałki, a jego dom obrócony w gruzy. Nie ma bowiem innego Boga, który mógłby uratować, jak tylko Ten. 30 Potem król obdarzył Szadraka, Meszaka i Abed-Nego godnościami w prowincji babilońskiej.
Sen Nebukadnessara o drzewie
31 Król Nebukadnessar do wszystkich narodów, pokoleń i języków, zamieszkujących całą ziemię: Pokój wasz niech będzie wielki! 32 Postanowiłem oznajmić wam znaki i cuda, jakie Najwyższy Bóg dla mnie uczynił.
33 O, jak wielkie są Jego znaki, jak potężne Jego cuda! Jego królestwo jest królestwem wiecznym, a Jego panowanie trwa z pokolenia na pokolenie.
Золота статуя
1 Цар Навуходоносор зробив золоту статую (ідола) заввишки в шістдесят ліктів і шириною в шість ліктів . Він її поставив у долині Дура у вавилонському краї.
2 Тоді цар Навуходоносор послав гінців зібрати сатрапів, правителів областей, намісників, радників, скарбників, суддів, урядовців та всіх місцевих управителів, аби прибули на посвячення ідола, якого поставив цар Навуходоносор.
3 І ось зібралися сатрапи, правителі областей, намісники, радники, скарбники, судді, урядовці та всі місцеві управителі на посвячення статуї-ідола , яку поставив цар Навуходоносор; всі вони стали перед статуєю, яку поставив Навуходоносор.
4 У той час оповісник потужним голосом заволав: Наказується вам, народи, племена, язики!
5 Щойно почуєте звук труби, сопілки та гусел, ліри і псалтиря в супроводі різних інших музичних інструментів, упадіть долілиць і поклоніться золотій статуї, спорудженій царем Навуходоносором!
6 А той, хто не впаде долілиць і не поклониться, той негайно буде вкинутий у палаючу вогнем піч!
7 Тому, коли всі народи почули звук труби, сопілки та гусел, ліри і псалтиря в супроводі різних інших музичних інструментів, то представники всіх народів, племен і язиків впали долілиць і поклонилися золотій статуї-ідолу , яку поставив цар Навуходоносор.
Троє юдейських мужів не поклоняються статуї
8 Але саме в цей час підійшли деякі халдеї і почали звинувачувати Юдеїв.
9 Вони звернулись до царя Навуходоносора і сказали: Царю, живи повіки!
10 Ти, царю, видав наказ, аби кожна людина, котра почує голос труби, сопілки й гусел, ліри і псалтиря в супроводі різних інших музичних інструментів, упала долілиць і поклонилася золотій статуї-ідолу ,
11 а хто не впаде й не поклониться, той буде вкинутий в палаючу вогнем піч.
12 Так ось, є юдейські мужі, яких ти поставив, щоб звершували керівництво у вавилонському краї, Шадрах, Мешах і Авед-Неґо, – ці мужі не зважають на твій наказ, царю! Вони не шанують твого бога і не поклоняються золотій статуї, яку ти поставив!
13 Тоді, сповнений гніву та люті, Навуходоносор наказав привести Шадраха, Мешаха та Авед-Неґо. Коли ж цих мужів привели до царя,
14 то, звертаючись до них, Навуходоносор запитав: Це правда, Шадраху, Мешаху і Авед-Неґо, що ви не служите моїм богам і не поклоняєтесь золотій статуї, яку я поставив?
15 Тож тепер, – якщо ви вже готові, – почувши звук труби, сопілки та гусел, ліри і псалтиря в супроводі різних інших музичних інструментів, упадіть долілиць і поклоніться золотій статуї-ідолу , яку я поставив! Якщо ж негайно не поклонитесь, то будете вкинуті у палаючу вогнем піч, – і тоді Який Бог вас врятує з моїх рук?
16 Але Шадрах, Мешах і Авед-Неґо, відповідаючи цареві Навуходоносору, сказали: Ми не маємо потреби тобі відповідати на ці слова.
17 Адже наш Бог, Котрому ми служимо, сильний вирвати нас з палаючої вогнем печі, і врятувати з твоєї руки, царю!
18 Якщо ж цього не станеться, то нехай тобі буде відомо, царю, що твоїм богам ми не служитимемо і золотій статуї, яку ти поставив, не поклонимось!
Бог рятує трьох чоловіків від вогню у печі
19 Тоді Навуходоносор запалав гнівом щодо Шадраха, Мешаха та Авед-Неґо, і вираз його обличчя змінився. Він заговорив, і звелів розпалити піч усемеро сильніше, ніж її зазвичай розпалювали,
20 і найпотужнішим мужам свого війська наказав зв’язати Шадраха, Мешаха та Авед-Неґо і кинути їх у палаючу вогнем піч.
21 Тоді ті мужі були зв’язані в своїх плащах, в своїх головних уборах, в нижньому вбранні та іншому одязі, і вкинуті всередину палаючої вогнем печі.
22 Оскільки ж наказ царя був суворим, а піч була дуже розпечена, то полум’я вогню знищило чоловіків, котрі вкидали Шадраха, Мешаха та Авед-Неґо в піч.
23 А ці троє чоловіків, Шадрах, Мешах і Авед-Неґо, упали зв’язаними в палаючу вогнем піч.
24 Раптом, приголомшений і здивований цар Навуходоносор, з поспіхом встав і, звернувшись до своїх радників, запитав: Хіба не трьох чоловіків ми вкинули у вогонь зв’язаними? Відповідаючи, ті сказали цареві: Це справді так, царю!
25 А він схвильовано сказав: Але ж я бачу чотирьох незв’язаних мужів, які ходять посеред вогню, – і не видно на них жодного пошкодження, – а вигляд четвертого подібний до Божого Сина!
26 Тоді Навуходоносор наблизився до отвору палаючої вогнем печі й загукав: Шадрах, Мешах і Авед-Неґо, слуги Всевишнього Бога, вийдіть і підійдіть! Шадрах, Мешах і Авед-Неґо негайно вийшли з-посеред вогню.
27 Зразу ж зібралися сатрапи, правителі областей, намісники й радники царя, – вони засвідчили, що вогонь не торкнувся тіл цих мужів, і навіть волосся на їхніх головах не було обпалене, а їхнє вбрання зовсім не змінилося, і від нього не було жодного запаху вогню.
Навуходоносор прославляє Бога
28 Тоді Навуходоносор вигукнув, промовляючи: Благословенний Бог Шадраха, Мешаха та Авед-Неґо, Котрий послав Свого ангела і визволив Своїх слуг, які на Нього покладались, – навіть порушивши наказ царя. Вони віддали власні тіла, аби лише не служити і не поклонятися жодному богові, крім свого Бога!
29 Тому мною видається наказ усім народам, племенам та язикам: Кожен, хто висловить зневагу щодо Бога Шадраха, Мешаха та Авед-Неґо, буде четвертований, а його дім перетворений на руїни, – тому що немає іншого Бога, Котрий міг би так спасати!
30 Після цього цар знову звеличив Шадраха, Мешаха та Авед-Неґо у вавилонському краї.
31 Крім того, цар Навуходоносор звернувся до всіх народів, племен і язиків, що населяють усю землю: Нехай мир ваш намножиться!
32 Вважаю за потрібне вам повідомити про ознаки і чудеса, які звершив Всевишній Бог.
33 О, які ж великі Його ознаки і які потужні Його чудеса! Його царство є вічним царством, і Його владарювання з роду в рід!