HISTORIA KRÓLESTW IZRAELA I JUDY
Zgromadzenie w Sychem
1 Roboam udał się do Sychem, ponieważ do Sychem przybył cały Izrael, aby go ustanowić królem. 2 Gdy Jeroboam, syn Nebata, który przebywał w Egipcie, dokąd uciekł przed królem Salomonem, usłyszał o tym, powrócił z Egiptu. 3 Posłano bowiem po niego i go wezwano. Gdy Jeroboam przybył, on i całe zgromadzenie Izraela przemówili do Roboama: 4 Twój ojciec obciążył nas twardym jarzmem, ale teraz ty uczyń lżejszymi ciężką służbę i twarde jarzmo, które na nas nałożył twój ojciec, a będziemy ci służyć. 5 Wtedy on powiedział do nich: Rozejdźcie się jeszcze na trzy dni, a potem do mnie powróćcie. I lud się rozszedł.
6 Wówczas król Roboam poradził się starszyzny, która służyła Salomonowi, jego ojcu, gdy jeszcze żył, i zapytał: Co mi radzicie odpowiedzieć temu ludowi? 7 Oni zaś mu powiedzieli: Jeśli dzisiaj staniesz się sługą tego ludu, będziesz im służył i zwrócisz się do nich, przemawiając do nich łagodnymi słowami, to będą ci służyć po wszystkie dni.
8 Lecz on odrzucił radę, której mu udzieliła starszyzna i poradził się młodzieńców, którzy z nim wyrośli i stanowili jego otoczenie. 9 Zapytał ich: Co radzicie odpowiedzieć temu ludowi, który zwrócił się do mnie z taką prośbą: Uczyń lżejszym jarzmo, które nałożył na nas twój ojciec. 10 Wtedy młodzieńcy, którzy razem z nim wyrośli, powiedzieli mu: Tak powinieneś odpowiedzieć temu ludowi, który cię prosił: Twój ojciec uczynił ciężkim nasze jarzmo, ale ty uczyń je lżejszym. Ty zatem im odpowiesz: Mój mały palec jest grubszy niż biodra mojego ojca. 11 Wprawdzie mój ojciec nałożył na was ciężkie jarzmo, ale ja jeszcze dołożę do waszego jarzma. Mój ojciec karał was biczami, a ja będę was karał biczami kolczastymi!
12 Trzeciego dnia przyszedł Jeroboam i cały lud do Roboama, zgodnie z nakazem króla, który powiedział: Wróćcie do mnie trzeciego dnia. 13 Wówczas król dał im surową odpowiedź. Odrzucił radę, której udzieliła mu starszyzna, 14 a przemówił do nich zgodnie z radą młodzieńców: Mój ojciec obciążył was ciężkim jarzmem, ale ja jeszcze dołożę do waszego jarzma. Mój ojciec karał was biczami, ja zaś będę was karał biczami kolczastymi. 15 Król więc nie wysłuchał ludu, gdyż było to zamierzone przez Pana, aby spełniło się słowo, które Pan powiedział do Jeroboama, syna Nebata, przez Achiasza z Szilo.
Podział królestwa
16 Kiedy cały Izrael zobaczył, że król go nie wysłuchał, wtedy lud mu odpowiedział: Co mamy wspólnego z Dawidem? Nie mamy dziedzictwa z synem Jessego! Do swoich namiotów, Izraelu! A ty, Dawidzie, pilnuj swojego domu! Odszedł więc Izrael do swoich namiotów.
17 Roboam zaś panował tylko nad tymi Izraelitami, którzy mieszkali w miastach judzkich. 18 Gdy król Roboam posłał Adorama, który był przełożonym nad robotnikami przymusowymi, cały Izrael obrzucał go kamieniami, aż Adoram zmarł. Król Roboam zaś wsiadł śpiesznie na rydwan i uciekł do Jerozolimy. 19 W ten sposób Izrael oddzielił się od domu Dawida aż do dnia dzisiejszego.
20 Gdy cały Izrael usłyszał, że Jeroboam powrócił, wówczas wezwał go na zgromadzenie i ustanowił królem nad całym Izraelem. Przy domu Dawida nie pozostał nikt, oprócz plemienia Judy. 21 Natomiast Roboam przybył do Jerozolimy i zgromadził cały dom Judy i plemię Beniamina, sto osiemdziesiąt tysięcy wybranych wojowników, aby walczyć z domem Izraela o przywrócenie władzy królewskiej Roboamowi, synowi Salomona.
22 Wtedy Bóg skierował do Szemajasza, męża Bożego, następujące słowo: 23 Powiedz Roboamowi, synowi Salomona, królowi Judy, a także całemu domowi Judy i Beniamina oraz pozostałemu ludowi: 24 Tak mówi Pan: nie wyruszajcie i nie walczcie z waszymi braćmi, Izraelitami. Niech każdy powróci do domu, bo to ode Mnie pochodzi. Gdy więc usłyszeli słowo Pana, zawrócili, aby odejść, zgodnie ze słowem Pana.
25 Jeroboam rozbudował Sychem na górze Efraima i w nim zamieszkał. Potem odszedł stamtąd i zbudował Penuel.
Grzech Jeroboama
26 Po jakimś czasie Jeroboam pomyślał: Teraz jeszcze władza królewska może wrócić do domu Dawida. 27 Jeśli bowiem ten lud będzie chodził składać ofiary do domu Pana w Jerozolimie, to serce tego ludu zwróci się do ich pana, Roboama, króla Judy. Wtedy mnie zabiją i powrócą do Roboama, króla Judy. 28 Dlatego po naradzie król sporządził dwa złote cielce i powiedział do ludu: Dosyć już nachodziliście się do Jerozolimy! Izraelu, oto twoi bogowie, którzy wyprowadzili cię z ziemi egipskiej! 29 Następnie umieścił jednego cielca w Betel, a drugiego w Dan. 30 Stało się to powodem do grzechu, gdyż lud chodził aż do Dan, by oddawać cześć jednemu z tych cielców.
31 Zbudował także świątynię na wyżynach i spośród zwykłych ludzi mianował kapłanów, którzy nie byli z rodu Lewiego. 32 Ponadto Jeroboam ustanowił święto w ósmym miesiącu, piętnastego dnia tego miesiąca, na wzór święta, które obchodzono w Judzie, i składał ofiary na ołtarzu. Tak zrobił w Betel, składając krwawą ofiarę złotym cielcom, które sporządził. Następnie ustanowił w Betel kapłanów wyżyn, które wzniósł. 33 Przystąpił do ołtarza, który wystawił w Betel, piętnastego dnia ósmego miesiąca – w miesiącu, który sam sobie wymyślił, by ustanowić święto dla Izraelitów. Przystąpił zatem do ołtarza, aby spalić kadzidło.
Поради для Ровоама
1 Ровоам подався в Сихем, оскільки, за традицією, в Сихемі зібрався весь Ізраїль, аби проголосити його царем.
2 Так сталося, що про це дізнався Єровоам, син Невата. Він був у Єгипті, з того часу, як утік туди від царя Соломона. Отже, Єровоам і досі перебував у Єгипті .
3 Тому послали за Єровоамом і покликали його, після чого Єровоам разом з усією Ізраїльською громадою звернулись до Ровоама з такими словами:
4 Твій батько поклав на нас тяжке ярмо, а тепер ти полегши примусову (рабську ) працю твого батька, – його тяжке ярмо, яке він поклав на нас, – і ми будемо тобі служити!
5 А він їм відповів: Розійдіться на три дні, після чого повернетеся до мене знову! І люди розійшлися.
6 Тоді цар Ровоам порадився зі старійшинами, котрі ще урядували за його батька Соломона, коли той був живим, запитуючи: Як на ваш розсуд слід відповісти цьому народові?
7 Вони висловили йому таку пораду: Якщо ти сьогодні виявиш доброту до цього народу, і послужиш їм; вислухаєш їх і відповіси лагідними словами, то вони служитимуть тобі протягом усього твого життя.
8 Але він знехтував порадою старійшин, яку вони йому дали, й порадився з молодими – своїми ровесниками, що з ним виросли і тепер з ним урядували.
9 Він їх запитав: А що би ви порадили відповісти цьому народові, який звернувся до мене з проханням полегшити ярмо, яке мій батько поклав на них?
10 А молоді люди, які виросли з ним, порадили йому, сказавши: Тому народові, який висловив до тебе прохання, мовляв: Твій батько наклав на нас тяжке ярмо, а ти тепер полегши його нам! – дай таку відповідь: Мій мізинець грубший за стегно мого батька!
11 Тож, якщо мій батько поклав на вас тяжке ярмо, то я ще додам до вашого ярма! Якщо мій батько карав вас бичами, то я каратиму вас скорпіонами !
12 Через три дні, коли Єровоам і весь народ прийшли до Ровоама, як цар їм звелів, сказавши: Прийдіть до мене на третій день,
13 то цар говорив з народом дуже суворо. Він відкинув пораду старійшин, що ті йому дали,
14 а відповів так, як порадили молоді люди, говорячи: Мій батько поклав на вас тяжке ярмо, а я ще додам до вашого ярма! Мій батько карав вас бичами, а я вас каратиму скорпіонами!
15 Отже, цар не послухався народу, що й було передбачено Господом, і тепер збулося Його слово, яке Господь прорік через Ахію, шілонійця, до Єровоама, Неватового сина.
Увесь Ізраїль окрім Юдиного племені відвертається від Ровоама
16 Коли ж увесь Ізраїль зрозумів, що цар на них не зважає, то народ відповів цареві, такі слова: Що в нас спільного з Давидом? Немає в нас спадщини з сином Єссея! Ізраїлю, повертайся до своїх наметів! А ти, Давиде, сам турбуйся про власний дім! І розійшовся Ізраїль по своїх поселеннях.
17 Ровоам же почав царювати лише над тими Ізраїльтянами, котрі мешкали в містах Юдеї.
18 Коли ж цар Ровоам послав Адорама, відповідального за податки, то всі Ізраїльтяни закидали його камінням до смерті. Сам же цар Ровоам ледве встиг ускочити на колісницю, і втік у Єрусалим.
19 Відтоді Ізраїль остаточно відпав від Давидового роду аж до сьогодні.
20 Так сталося, що коли усі Ізраїльтяни дізнались, що Єровоам повернувся, то вони послали за ним, й покликали його на свої збори; вони поставили його царем над усім Ізраїлем. Ніхто, крім одного Юдиного племені, з родом Давида не залишився.
21 Прибувши в Єрусалим, Ровоам зібрав сто вісімдесят тисяч добірних воїнів з усього Юдиного роду та з племені Веніяміна, котрі були б здатні воювати, аби виступити проти Ізраїльтян, щоб повернути царство Ровоамові, синові Соломона.
22 Але до Божого чоловіка Шемаї було Господнє слово, такого змісту:
23 Скажи синові Соломона, Ровоаму, Юдейському цареві, та всьому роду Юди і Веніяміна, а також решті народу наступні слова:
24 Так говорить Господь: Не вирушайте, щоб воювати зі своїми братами, Ізраїльтянами! Нехай кожен повертається до свого дому, адже все, що сталося, походить від Мене! Тож Юдеї прислухалися до Господнього слова, і повернулись, аби за Господнім наказом розійтись.
Золоті тельці Єровоама
25 Згодом Єровоам відбудував Сихем, що на Єфремовім узгір’ї, і там замешкав. Потім, вийшовши звідти, він відбудував Пенуел.
26 Якось Єровоам подумав: Царська влада може повернутись назад до Давидового роду!
27 Якщо цей народ буде ходити для жертвоприношень до Господнього Храму в Єрусалим, то серце людей пригортатиметься до свого володаря, – Юдейського царя Ровоама. Мене вони вб’ють, а самі повернуться до Ровоама, царя Юдеї!
28 Порадившись, цар зробив два золотих тельця, і оголосив всім людям: Годі вам ходити в Єрусалим. Ось твої боги, Ізраїлю, які вивели тебе з єгипетського краю!
29 Тому одного тельця він поставив у Бетелі, а другого поставив у Дані.
30 Цей злочин попровадив до гріха, оскільки народ почав ходити до одного з них аж до самого Дана, на півночі краю .
31 Він будував капища на пагірках і ставив там священиками будь-кого з людей, – тих, які ніколи не належали до Левієвого племені.
32 Крім того, Єровоам установив восьмого місяця, п’ятнадцятого дня того місяця свято на зразок свята, яке відзначалося в Юдеї , і сам особисто приносив жертви на жертовнику. Так він робив у Бетелі, приносячи жертву тельцям, які він поставив. Він також ставив у Бетелі священиків-жерців з пагорбів, які набудував.
Божий чоловік з Юдеї у Бетелі
33 Одного разу, п’ятнадцятого дня восьмого місяця, тобто у свято , яке Єровоам встановив для Ізраїльтян за власним розсудом, він приносив жертву на жертовнику, який спорудив у Бетелі. Він вже підійшов до жертовника, щоб кадити ладаном…