Śmierć
1 O śmierci, jak gorzka jest pamięć o tobie
dla człowieka żyjącego w pokoju i dostatku,
dla beztroskiego, który cieszy się powodzeniem,
dla tego, kto może jeszcze używać przyjemności.
2 O śmierci, twój wyrok jest dobry:
dla człowieka w potrzebie, który traci siłę,
dla starca, który jeszcze troszczy się o wszystko,
dla tego, kto jest nieposłuszny i stracił cierpliwość.
3 Nie bój się wyroku śmierci,
wspomnij o swoich poprzednikach i następcach.
4 Taki jest wyrok Pana i dotyczy on wszystkich.
Dlaczego więc sprzeciwiasz się woli Najwyższego?
Czy żyjesz dziesięć, sto, czy tysiąc lat
– w Hadesie nie wypomina się długości życia.
Przyszłość bezbożnych
5 Dzieci grzeszników stają się obrzydliwe,
podobnie te, które przebywają w domach bezbożnych.
6 Dziedzictwo grzesznych dzieci zaginie,
a hańba na zawsze pozostanie z ich potomstwem.
7 Dzieci uczynią wyrzuty bezbożnemu ojcu,
że przez niego są pohańbione.
8 Biada wam, ludzie bezbożni,
którzy porzuciliście Prawo Boga Najwyższego.
9 Jeśli się urodziliście, to czeka na was przekleństwo,
a jeśli umarliście, to przekleństwo jest waszym udziałem.
10 Wszystko, co pochodzi z ziemi, do ziemi podąży,
podobnie bezbożni z przekleństwa do zguby.
11 Żałoba dotyczy ludzkiego ciała,
złe imię grzeszników zostanie jednak wymazane.
12 Zatroszcz się o imię, ono bowiem zostanie z tobą,
ono więcej znaczy niż tysiące ogromnych skarbów ze złota.
13 Pomyślne życie ma dni ograniczone,
dobre imię pozostanie zaś na wieczność.
14 Dzieci, strzeżcie wychowania w pokoju!
Gdy mądrość jest ukryta, a skarb niewidoczny
– jaka korzyść z obydwu?
15 Lepszy jest człowiek, który ukrywa swoją głupotę,
niż ten, który ukrywa swoją mądrość.
Wstyd
16 Dlatego wstydźcie się tego, o czym powiem,
bo nie jest dobrze wstydzić się wszystkiego
– nie wszystko bowiem wszyscy wiernie oceniają.
17 Wstydźcie się nierządu przed ojcem i matką,
a kłamstwa przed możnym i władcą,
18 wykroczenia przed sędzią i zwierzchnikiem,
bezprawia przed zgromadzeniem i ludem,
19 niesprawiedliwości przed wspólnikiem i przyjacielem,
kradzieży w swoim miejscu zamieszkania,
20 naruszenia prawdy Boga i Przymierza,
opierania łokci na chlebach,
21 oczerniania przy otrzymywaniu i dawaniu,
braku odpowiedzi na pozdrowienia,
22 widoku nierządnej kobiety,
odwracania się od krewnego,
23 odbierania udziału i daru,
przypatrywania się zamężnej kobiecie,
24 poufałości ze swoją służącą,
zbliżania się do jej łóżka,
25 obelżywych słów przed przyjaciółmi,
czynienia wyrzutów przy dawaniu,
26 powtarzania usłyszanego słowa,
ujawniania poufnych tajemnic.
27 W ten sposób staniesz się prawdziwie wstydliwy
i znajdziesz uznanie u wszystkich ludzi.
Death
1 Death! The very thought of it is bitter to someone who is prosperous, living peacefully with his possessions, free of worries, and still able to enjoy his food.
2 Death! Its sentence is welcome to someone living in poverty, with failing health, very old, burdened with worries, blind, and without hope.
3 Do not be afraid of death's decree. Remember that it came to those before you and will come to those after you. 4 The Lord has decreed it for every living creature. Who are you to object to what the Most High wishes? In the world of the dead no one will care whether you lived ten years, a hundred, or a thousand.
The Fate of the Wicked
5 The children of sinners, brought up in ungodly surroundings, turn out to be hateful people. 6 They will lose whatever they inherit, and their own descendants will live in permanent disgrace. 7 The children will put the blame for their disgrace on their ungodly parents.
8 You are doomed, you irreligious people who have abandoned the Law of the Most High God. 9 When you have children, disaster will strike them and you will be left with nothing but sorrow. There will be great joy whenever you stumble, and even after your death you will be cursed. 10 What comes into being from nothing will return to nothing; so it will be with the godless, doomed to extinction.
11 A person's body amounts to nothing, but a good reputation will last forever. 12 Protect your reputation; it will outlive you and last longer than a thousand treasures of gold. 13 A good life lasts only so long, but a good reputation will last forever.
A Sense of Decency
14 My children, do as I teach you and live at peace. Wisdom that is not expressed is like a treasure that has been hidden—both are useless. 15 A person who covers up his foolishness is better than one who keeps his wisdom to himself.
16 My children, listen and I will teach you the circumstances when it is proper to be ashamed. Sometimes it is entirely out of place.
17 Before your parents, be ashamed of immoral behavior.
Before a ruler or an important person, be ashamed of a lie.
18 Before a judge, be ashamed of criminal behavior.
Before a public assembly, be ashamed of breaking the law.
Before a friend or partner, be ashamed of dishonesty.
19 Before your neighbors, be ashamed of theft.
Be ashamed of breaking a promise,
of leaning on the dinner table with your elbows,
of stinginess when you are asked for something,
20 of not returning a greeting,
of staring at a prostitute,
21 of turning down a relative's request,
of depriving someone of what is rightly his,
of staring at another man's wife,
22 of playing around with his slave woman (keep away from her bed!)
of insulting your friends,
of following up your gifts with criticism,
23 of betraying secrets.
These are times when it is proper for you to be ashamed, and people will respect you for it.