Majestat Boży
1 Ten, który żyje wiecznie, stworzył wszystko razem,
2 lecz tylko Pan jeden jest sprawiedliwy.
4 Nikomu nie dał mocy obwieścić w pełni swoich dzieł,
bo kto może zbadać Jego wielkość?
5 Któż zmierzy potęgę Jego majestatu?
Kto będzie mógł opisać Jego miłosierdzie?
6 Tutaj nie można nic ująć ani dodać
– nie da się zbadać zadziwiających dzieł Pana.
7 Kiedy człowiek myśli, że skończył, wtedy zaczyna,
a kiedy przestanie, wtedy pojawią się wątpliwości.
Znikomość człowieka
8 Czym jest człowiek i jaki z niego pożytek?
Co stanowi dla niego dobro, a co zło?
9 Czym jest życie człowieka,
nawet jeśli trwa sto lat?
10 Jak kropla wody w morzu lub ziarnko piasku,
tak niewielkie są lata w porównaniu z dniem wieczności.
11 Dlatego też Pan był dla ludzi cierpliwy
i obdarzył ich swoim miłosierdziem.
12 Zobaczył i zrozumiał, że zguba ich jest żałosna
– pomnożył więc swoje przebaczenie.
13 Miłosierdzie człowieka zwraca się ku bliźniemu,
miłosierdzie zaś Pana ku wszelkiej istocie.
On wszystkich wychowuje, gani i poucza,
zawraca jak pasterz swoje stado.
14 Lituje się nad tymi, którzy przyjmują pouczenia,
oraz nad tymi, którzy podążają za Jego nakazami.
Jak obdarowywać
15 Synu, czyniąc dobro, nie udzielaj nagany, nie czyń wymówek przy żadnym podarunku.
16 Czy rosa nie ukoi upału?
Tak też i słowo lepsze jest od daru.
17 Czy słowo nie jest ponad najlepszym darem?
Człowiek łaskawy ma jedno i drugie.
18 Głupi będzie niewdzięcznie urągał,
dar zazdrosnego nie jest zaś miły dla oczu.
Rozsądek i przewidywanie
19 Zanim zaczniesz mówić, posiądź wiedzę,
troszcz się o zdrowie, zanim zachorujesz.
20 Sprawdź siebie samego, zanim osądzisz,
a w decydującej chwili znajdziesz miłosierdzie.
21 Zanim wpadniesz w chorobę, naucz się pokory,
a gdy popełnisz grzechy, okazuj skruchę.
22 Staraj się wypełnić śluby we właściwym czasie,
nie czekaj z usprawiedliwieniem aż do śmierci.
23 Zanim złożysz obietnicę, przygotuj się
i nie bądź jak człowiek, który wystawia Pana na próbę.
24 Pamiętaj o czekającym cię gniewie w dniu śmierci,
o czasie pomsty, kiedy On odwróci swoje oblicze.
25 W czasie sytości pamiętaj o głodzie,
w dniach bogactwa o ubóstwie i niedostatku.
26 Od rana do wieczora okoliczności mogą się zmienić,
przed Panem wszystko trwa krótką chwilę.
27 Mądry człowiek będzie ostrożny we wszystkim,
nawet w grzesznych czasach uniknie wykroczeń.
28 Każdy rozumny pozna mądrość
i będzie sławił tego, kto ją odnalazł.
29 Rozważni w słowach tym bardziej stali się mądrzy,
jak deszcz obfitują w trafne przypowieści.
Panowanie nad sobą
30 Nie chodź w ślad za zachciankami,
powstrzymuj swoje pożądania.
31 Jeśli zaczniesz tylko zaspokajać pragnienia,
to staniesz się pośmiewiskiem wrogów.
32 Nie ciesz się z powodu licznych rozkoszy,
byś się od nich nie uzależnił.
33 Nie stań się biednym, który ucztuje za pożyczone pieniądze,
nie mając w kieszeni niczego.