1 Dobre imię jest cenniejsze niż wielkie bogactwo,
życzliwość – lepsza od srebra i złota.
2 Bogaty i biedny spotykają się,
ich Stwórcą jest Pan.
3 Roztropny widzi zło i się kryje,
bezmyślni idą dalej i ponoszą karę.
4 Owocem pokory jest bojaźń Pana,
bogactwo, chwała i życie.
5 Ciernie, sidła są na drodze przewrotnego,
kto strzeże swego życia, będzie się od nich trzymał z daleka.
6 Wychowuj chłopca odpowiednio do obranej drogi,
a nie zejdzie z niej nawet w starości.
7 Bogaty panuje nad biednymi,
pożyczający jest sługą swego wierzyciela.
8 Kto sieje przemoc, ten zbiera nieszczęście,
rózga jego gniewu straci moc.
9 Człowiek szczodry będzie błogosławiony,
bo dzieli się chlebem z biednym.
10 Pozbądź się szydercy, a zanikną kłótnie,
ustaną spory i obelgi.
11 Kto kocha czyste serce i wdzięczną mowę,
jest przyjacielem króla.
12 Oczy Pana strzegą wiedzy,
obala On słowa wiarołomnego.
13 Leniwy mówi: Na zewnątrz jest lew,
rozszarpie mnie na środku drogi.
14 Usta obcych kobiet są jak dół głęboki,
wpada tam ten, na którego Pan się gniewa.
15 Głupota tkwi w sercu chłopca,
rózga karności wyrzuci ją stamtąd.
16 Kto uciska biednego – wzbogaca go,
kto daje bogatemu – z pewnością zubożeje.
Zbiór trzydziestu pouczeń
17 Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców,
otwórz swe serce na moją naukę.
18 Znajdziesz bowiem przyjemność, gdy je w sobie zachowasz,
mając je nieustannie na ustach.
19 Zaufaj Panu
– oznajmiam dzisiaj tobie, właśnie tobie.
20 Czy nie napisałem ci trzydziestu przysłów,
zawierających rady i pouczenia,
21 by oznajmić ci niezawodne słowa prawdy,
abyś powrócił ze słowami prawdy do tych, którzy cię posłali?
1
22 Nie okradaj ubogiego, bo jest ubogi,
nie gnęb biednego w bramie miasta.
23 Pan bowiem broni ich sprawy
i pozbawia życia tych, którzy ich okradają.
2
24 Nie brataj się z człowiekiem zapalczywym
i nie zadawaj się z porywczym,
25 abyś nie przywykł do jego dróg
i nie zastawiał pułapki na swoje życie.
3
26 Nie bądź wśród tych, którzy dają porękę,
wśród tych, którzy poręczają pożyczkę,
27 aby nie zabrano łóżka spod ciebie,
gdy nie będziesz mógł jej zwrócić.
4
28 Nie zmieniaj dawnych granic,
które wyznaczyli twoi ojcowie.
5
29 Widzisz kogoś zręcznego w pracy?
Będzie on służył królom,
a nie zwykłym ludziom.
1 Dobre imię jest cenniejsze niż wielkie bogactwo,
życzliwość – lepsza od srebra i złota.
2 Bogaty i biedny spotykają się,
ich Stwórcą jest Pan.
3 Roztropny widzi zło i się kryje,
bezmyślni idą dalej i ponoszą karę.
4 Owocem pokory jest bojaźń Pana,
bogactwo, chwała i życie.
5 Ciernie, sidła są na drodze przewrotnego,
kto strzeże swego życia, będzie się od nich trzymał z daleka.
6 Wychowuj chłopca odpowiednio do obranej drogi,
a nie zejdzie z niej nawet w starości.
7 Bogaty panuje nad biednymi,
pożyczający jest sługą swego wierzyciela.
8 Kto sieje przemoc, ten zbiera nieszczęście,
rózga jego gniewu straci moc.
9 Człowiek szczodry będzie błogosławiony,
bo dzieli się chlebem z biednym.
10 Pozbądź się szydercy, a zanikną kłótnie,
ustaną spory i obelgi.
11 Kto kocha czyste serce i wdzięczną mowę,
jest przyjacielem króla.
12 Oczy Pana strzegą wiedzy,
obala On słowa wiarołomnego.
13 Leniwy mówi: Na zewnątrz jest lew,
rozszarpie mnie na środku drogi.
14 Usta obcych kobiet są jak dół głęboki,
wpada tam ten, na którego Pan się gniewa.
15 Głupota tkwi w sercu chłopca,
rózga karności wyrzuci ją stamtąd.
16 Kto uciska biednego – wzbogaca go,
kto daje bogatemu – z pewnością zubożeje.
Zbiór trzydziestu pouczeń
17 Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców,
otwórz swe serce na moją naukę.
18 Znajdziesz bowiem przyjemność, gdy je w sobie zachowasz,
mając je nieustannie na ustach.
19 Zaufaj Panu
– oznajmiam dzisiaj tobie, właśnie tobie.
20 Czy nie napisałem ci trzydziestu przysłów,
zawierających rady i pouczenia,
21 by oznajmić ci niezawodne słowa prawdy,
abyś powrócił ze słowami prawdy do tych, którzy cię posłali?
1
22 Nie okradaj ubogiego, bo jest ubogi,
nie gnęb biednego w bramie miasta.
23 Pan bowiem broni ich sprawy
i pozbawia życia tych, którzy ich okradają.
2
24 Nie brataj się z człowiekiem zapalczywym
i nie zadawaj się z porywczym,
25 abyś nie przywykł do jego dróg
i nie zastawiał pułapki na swoje życie.
3
26 Nie bądź wśród tych, którzy dają porękę,
wśród tych, którzy poręczają pożyczkę,
27 aby nie zabrano łóżka spod ciebie,
gdy nie będziesz mógł jej zwrócić.
4
28 Nie zmieniaj dawnych granic,
które wyznaczyli twoi ojcowie.
5
29 Widzisz kogoś zręcznego w pracy?
Będzie on służył królom,
a nie zwykłym ludziom.