Biblia jest najbardziej znanym dziełem literackim na świecie, choć nie posiada tytułu, jak wszystkie inne książki. Powstanie Biblii i formowanie jej kanonu jest dziełem ludzi natchnionych Duchem Świętym . Wiadomo natomiast, że nie jest napisana przez jednego autora i nie posiada jednolitego stylu literackiego. Bóg darował ludzkości Księgę po Księdze w czasie, który uznał za najbardziej odpowiedni.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jakie znaczenie ma słowo Biblia;
- kto napisał Biblię;
- jak podzielona jest Biblia;
- w jakich językach jest napisana;
- co to są księgi deuterokanoniczne.
Co znaczy słowo Biblia?
Słowo Biblia pochodzi od greckiego słowa biblion (zwój papirusu, książka, pismo) i znaczy tyle samo co „księgi”. Składa się z różnorodnych ksiąg. Biblię określa się też jako Pismo Święte lub Słowo Boże.
Biblia jest księgozbiorem, choć wydana w jednym tomie. Księgi Biblii zostały napisane na przestrzeni nawet 1000 lat – od X wieku p.n.e. aż do końca I wieku n.e. Księgozbiór zawiera różne gatunki i formy literackie tj. sagi, wyrocznie, rodowody, przypowieści, bajki, alegorie, lamentacje i teksty prawne, które zostały zapisane w 3 językach: hebrajskim, aramejskim i greckim.
Biblia jest zatem zbiorem ksiąg, uważanych za księgi święte, natchnione przez samego Boga. W pojęciu żydów i chrześcijan jest to historia związku człowieka z Bogiem, który objawił się im w słowie i czynie. Dla hebrajczyków słowo było czymś więcej niż tylko ustnym wyrazem myśli.
Jaki podział ma Biblia?
Biblia podzielona jest na księgi – dwie części:
Stary Testament. Jest to Biblia Hebrajska. Zawiera pisma narodu Izraela. Znajdują się w niej historie o stworzeniu i potopie, a także opowieści o Abrahamie, Mojżeszu i Eliaszu. Stary Testament jest pełen opowieści, praw i proroctw.
Wszystkie te teksty zostały napisane na długo przed rozpoczęciem naszej ery. W Starym Testamencie 39 ksiąg, które opowiadają dzieje od powstania i można podzielić je na 3 części:
- księgi historyczne: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa (Tora, inaczej Pięcioksiąg Mojżeszowy czyli Prawo), Jozuego, Sędziów, Rut, 1 i 2 Samuela, 1 i 2 Królewska, 1 i 2 Kronik, Ezdrasza, Nehemiasza, Estery;
- księgi dydaktyczne (mądrościowe): Hioba, Psalmów, Przysłów, Koheleta, Pieśni nad Pieśniami;
- księgi prorockie: proroków większych — Izajasza, Jeremiasza, Lamentacje, Barucha, Ezechiela, Daniela oraz 12 proroków mniejszych — Ozeasza, Joela, Amosa, Abdiasza, Jonasza, Micheasza, Nahuma, Habakuka, Sofoniasza, Aggeusza, Zachariasza, Malachiasza.
Wato wiedzieć, że kanon ksiąg biblijnych dla różnych wyznań jest inny. Stary Testament chrześcijan wygląda nieco inaczej niż Biblia Hebrajska – różnicą jest układ oraz brak w kanonie hebrajskim fragmentów deuterokanonicznych. Podobnie protestanci odrzucają księgi deuterokanoniczne.
Co to są księgi deuterokanoniczne?
Księgi deuterokanoniczne (gr. deuteros – drugi, inny) – całe księgi Biblii lub też ich fragmenty, które nie znalazły się w zbiorze tzw. ksiąg protokanonicznych, czyli w kanonie Biblii Hebrajskiej. Księgi deuterokanoniczne należały do „drugiego kanonu”, tzn. do Biblii Greckiej, tzw. Septuaginty (LXX).
Trzy główne nurty chrześcijaństwa przyjmują różny kanon Starego Testamentu:
- katolicyzm – kanon Biblii Hebrajskiej z podziałem na 39 ksiąg poszerzony o 7 ksiąg deuterokanonicznych;
- prawosławie – Septuaginta (Stary Testament w języku greckim), kanon obejmuje 49 (lub 50) ksiąg;
- protestantyzm – kanon Biblii Hebrajskiej (tzw. protokanon) z podziałem na 39 ksiąg.
Biblia Ekumeniczna zawiera następujące księgi deuterokanoniczne:
Księgę Estery (wersja grecka – cała księga, a nie tylko dodatki, jak w dotychczasowych polskich tłumaczeniach Biblii), Księgę Judyty, Księgę Tobita (Tobiasza), 1-2-3 Księgę Machabejska, Księgę Mądrości, Mądrość Syracha, Księgę Barucha, List Jeremiasza, Księgę Daniela (wersja grecka – cała księga, a nie tylko dodatki, jak w dotychczasowych polskich tłumaczeniach Biblii).
Nowy Testament. Obejmuje Ewangelie, z których wszystkie cztery opowiadają o życiu Jezusa, śmierci i zmartwychwstaniu na swój sposób. Znajdują się tu również opisy najwcześniejszych wspólnot chrześcijańskich oraz listy przywódców kościoła. Księgi Nowego Testamentu zostały napisane w ciągu stu lat od śmierci Jezusa.
Nowy Testament składa się z 27 ksiąg i obejmuje czas od narodzin Chrystusa po Apokalipsę św. Jana. Księgi można podzielić na:
- księgi historyczne (4 Ewangelie i Dzieje Apostolskie)
- księgi dydaktyczne (listy świętego Pawła, List do Hebrajczyków, listy powszechne)
- księgę prorocką (Objawienie św. Jana)
Języki Biblii
Współczesne przekłady Biblii opierają się na tekstach źródłowych w języku hebrajskim, aramejskim i greckim. Hebrajski i aramejski to języki Starego Testamentu. Nowy Testament został napisany w języku greckim.